Dürer i inni

Grafika niemiecka XV i XVI wieku

ze zbiorów Muzeum Narodowego

w Poznaniu

„Ścięcie świętej Katarzyny”, ” Ścięcie świętego Jakuba” wymagały, mimo że wygląda to i wybrzmiewa nieco okrutnie, odpowiednich narzędzi. W ujęciu rycinowym, mistrzowie MZ i Wit Stwosz wykazali w przedstawieniach męczeńskiej śmierci świętej (MZ) i świętego (Wit Stwosz) dużą dbałość o wierne odwzorowanie współczesnych im detali. Nie ma w nich miejsca na antykizowanie. Sztuka graficzna nakłada na parających się nią specjalistów duży reżim wykonawczy i warsztatowy. Fałszywa kreska, niezręczny ryt, niweczą bezpowrotnie włożony wkład pracy twórczej. Artyści żłobili bądź trawili matryce rysunków, które bez względu na tematykę czerpały wiernie w procesie powstawania z tego co widziały ich oczy w otaczającej  rzeczywistości. Mamy więc do czynienia z tematami sprzed wieków w kreacji realiów wywodzących się z XV i XVI stulecia. Pieczołowite odwzorowanie kostiumu, uzbrojenia i innych detali musi budzić podziw i w naszym świecie. Tak więc grafiki z XV i XVI wieku stanowią w świadomości wrażliwego bronioznawcy poważne źródło w poznawaniu ówczesnego uzbrojenia.

Muzeum Narodowe w Poznaniu zorganizowało wystawę: „Dürer i inni – Grafika niemiecka XV i XVI wieku ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu”, której otwarcie nastąpiło 19 lipca 2020 roku. Kuratorką ekspozycji jest Danuta Rościszewska. Wystawa ma potrwać do 13 września 2020 roku. W minimalistycznej aranżacji, z dala od światła dziennego możemy zogniskować się na obcowaniu z 90 grafikami takich mistrzów tej sztuki jak – między innymi – tytułowy Albrecht Dürer, Wit Stwosz, Mathias Zündt, mistrz MZ czy Hans Burgkmair starszy. Akwaforta: „Wjazd Henryka Walezego do Frankfurtu nad Odrą ” Zündt’a, wspomniane już wcześniej: „Ścięcie św. Katarzyny” i „Czterej żołnierze” (może jednak landsknechci) mistrza MZ to tylko przykładowe pola do penetracji bronioznawczej. Nieczęsto się zdarza żeby na zwiedzającego muzealne dokonanie – a w tym przypadku na tego, który pragnie pogłębić wiedzę o zbiorze grafik niemieckich eksponowanych na wystawie – czekało obszerne opracowanie książkowe tykające tej materii.

 W sklepie muzealnym jest dostępna: „Grafika niemiecka XV i XVI wieku – Katalog zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu”, MNP 2014 autorstwa Danuty Rościszewskiej (sic!). Zakres tej pracy wykracza oczywiście poza wybór grafik, które znalazły się na wystawie. Dodatkowym atutem katalogu jest staranne opracowanie i dobry papier pozwalający na wierne odwzorowanie ilustracji przedstawiających przedmiotowe grafiki. W ciszy muzealnej przestrzeni możemy oddać się kontemplacji sztuki mistrzów grafiki. Przy okazji! Bronioznawczym okiem wyłuskać z ich kreacji artystycznych elementy uzbrojenia i oporządzenia, oceniając z podziwem  kunszt oraz wierność odtworzenia na płycie tego co widzieli. 

Krzysztof Czarnecki

Oddział Poznański

Stowarzyszenia Miłośników

Dawnej Broni i Barwy

Poznań, lipiec 2020 r.