Rekomendacja – „My się śmierci nie ustraszym…”

REKOMENDACJA „My się śmierci nie ustraszym…” w  150. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego 1863 r. Pokaz ze zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego w Poznaniu 20 stycznia  –  7 kwietnia 2013 r.

Chcąc zachować tożsamość narodową, szykuj się do Powstania –

tak można napisać- parafrazując „Si vis pacem, para bellum”- o kolejnych zrywach naszych rodaków w mrocznych czasach historii Polski. Wyniki kolejnych ankiet biur badania opinii publicznej nie mogą budzić optymizmu na temat znajomości historii Polski. Dlatego z tym większą satysfakcją przyjmujemy działania naszych muzealników, którzy starają się nie tylko podtrzymywać pamięć u tych, którzy coś wiedzą o historii ale i „promować” (wypadałoby napisać „krzewić” ale to niemodne określenie) wiedzę o wydarzeniach nieznanych ogółowi społeczeństwa przytłoczonego walką o codzienny byt. Są to oczywiste toposy, które pozwalają mówić nam na naszej ziemi w naszym języku ojczystym wśród tych którzy jeszcze nie wiedzą ile ofiar ponieśli nasi przodkowie by słowo „Mama” było nadal obecne tu i teraz. Jak rzeczy i sprawy zdawałoby się oczywiste stają się nieoczywistymi pokazała praca Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego w Poznaniu przy przyoblekaniu w ostateczny kształt wystawy o Powstaniu Styczniowym. Dla mnie stało się to impulsem ostatecznym, żeby jeszcze bardziej uwypuklić i zaprezentować wysiłek poznańskich muzealników. Mam tu na myśli ich potyczki z muzealnikami z innych stron naszej Ojczyzny, którzy wobec ich starań stawiali PYTANIE: co ma wspólnego Wielkopolska z Powstaniem Styczniowym? Indolencja – to najłagodniejsze z określeń jakie mnie przychodzi  do głowy. Rodzi się w głowie jeszcze jedno spostrzeżenie. Proszę rzucić okiem na sieć połączeń kolejowych w Polsce. Nieco baczniejsze oko wypatrzy bez trudu – mimo nowych inwestycji – wyraźne niespójności pozaborowe, które jak widać do tej pory pokutują i w innych dziedzinach.

„My się śmierci nie ustraszym,

Bo nam tęskno za mogiłą.

Niech zginiemy, byle naszym

Dzieciom po nas lepiej było.

Z naszych ciał i krwi topieli

Bądź im Polsko w wolność żyzną.

Ci, co umrzeć zapragnęli,

Pozdrawiają Cię, Ojczyzno!”

(…) Felicjan Faleński

Mieszkańcy zaboru pruskiego nie pozostali obojętni na zryw ich braci. Powstałe w błyskawicznym tempie komitety i inne organizacje zajęły się nie tylko logistyką polegającą na gromadzeniu środków materialnych i uzbrojenia. Podejmowały się one szkolenia zbrojnych i wysyłały dobrze po wielkopolsku uzbrojone i należycie zaopatrzone oddziały. Stawały one dzielnie na różnych teatrach wojennych objętych Powstaniem. Ich dowódcami byli też Wielkopolanie tacy jak – Kazimierz Mielęcki, Edmund Callier czy Edmund Taczanowski.

W świadomości Wielkopolan i tym samym pracowników Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego w Poznaniu leży kultywowanie tradycji związanych z Narodem i właściwie pojętym patriotyzmem wolnym od nacjonalizmu i separatyzmu.

 Krzysztof Czarnecki

(Oddział Poznański)

***

Przypadającą w styczniu 2013 r. 150 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego przypomina pokaz, na którym można obejrzeć obiekty z kolekcji Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego, związane z tym wydarzeniem. Są to: broń, dokumenty, fotografie, biżuteria patriotyczna, grafika, oraz przedmioty pamiątkowe.

Prezentujemy grafiki Artura Grottgera, oraz bogaty zespół grafik pochodzących z gazet i czasopism niemieckich. W prasie niemieckiej, francuskiej, a także brytyjskiej drukowano artykuły poświęcone sytuacji w Polsce, które były ilustrowane sztychami najlepszych współczesnych grafików. Pokazywały sceny potyczek, powstańcze obozy, wsie grabione przez wojska rosyjskie. Inną grupą obiektów jest biżuteria patriotyczna. Można zobaczyć krzyżyki, medalik i pierścionki z czasów manifestacji warszawskich 1861 r. i „żałoby narodowej”, czy komplet złoconej i czarnoemaliowanej biżuterii z napisem „BOŻE ZBAW POLSKĘ”, a także broszkę i kolczyki z trójpolowym herbem Polski, które zostały wykonane znacznie później, ale nawiązują do herbu z pieczęci Rządu Narodowego z 1863 r.

opr. Alina Sokołowska

kurator Wystawy